Wypadek podczas ćwiczeń członków OSP, choć nieczęsty, wymaga ścisłego przestrzegania procedur. Co jednak zrobić, gdy o zdarzeniu dowiadujemy się dopiero kilka miesięcy po fakcie? Z takim problemem zmaga się jedna z naszych czytelniczek – inspektorka BHP w urzędzie miejskim.
🔍 Sytuacja
We wrześniu ubiegłego roku podczas ćwiczeń w komorze dymnej jedna z kandydatek na strażaczkę OSP doznała poważnej kontuzji – skręcenia kolana i zerwania więzadeł. Zdarzenie zostało zgłoszone do OSP i urzędu miejskiego, ale nie bezpośrednio do inspektorki BHP. Poszkodowana kobieta po zakończeniu leczenia wystąpiła o odszkodowanie, jednak ubezpieczyciel skierował ją do komisji lekarskiej i odmówił wypłaty świadczenia. Sprawa powróciła do inspektorki BHP z kilkumiesięcznym opóźnieniem.
🧭 Krok po kroku: co należy zrobić?
1. Zbadać, czy był to wypadek kwalifikowany
Zgodnie z §1 pkt 1 lit. a Rozporządzenia MSWiA z dnia 24 grudnia 2003 r. w sprawie przyznawania świadczeń odszkodowawczych (Dz.U.2004.1.6) – za podstawę do wypłaty odszkodowania uznaje się uszczerbek na zdrowiu powstały podczas ćwiczeń.
Zgodnie z ustawą o OSP (Dz.U.2025.244, art. 13 ust. 1) świadczenia te przysługują także w przypadku ćwiczeń zarejestrowanych w Systemie Wspomagania Decyzji PSP – to warto sprawdzić w dokumentacji.
2. Powołać zespół powypadkowy – nawet po czasie
Choć §6 rozporządzenia MSWiA przewiduje termin 14 dni na sporządzenie protokołu powypadkowego, opóźnienie nie przekreśla prawa do ustalenia okoliczności wypadku, jeśli jest należycie uzasadnione (§6 ust. 2). Zespół nadal można powołać.
W skład zespołu powinny wejść:
- prezes jednostki OSP,
- gminny komendant ochrony przeciwpożarowej (jeśli powołany),
- inspektor BHP z urzędu.
3. Zebrać dokumentację i sporządzić protokół powypadkowy
Należy możliwie dokładnie ustalić:
- miejsce, czas, przebieg zdarzenia,
- świadków i ich zeznania,
- dokumentację medyczną i szkoleniową (czy osoba miała badania, BHP, była formalnie kandydatką).
To właśnie protokół powypadkowy, potwierdzony przez komisję lekarską, jest podstawą do wypłaty odszkodowania (Rozporządzenie MSWiA §11).
4. Współpracować z komisją lekarską
Ubezpieczyciel może wymagać orzeczenia komisji lekarskiej w zakresie związku urazu z wykonywaniem obowiązków OSP. Zadaniem inspektora BHP jest udokumentowanie tego związku i rzetelne przedstawienie faktów.
5. Działać we współpracy z gminą i OSP
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o OSP, gmina jest zobowiązana do ubezpieczenia kandydatów na strażaków. Jeśli takie ubezpieczenie było wykupione, a zdarzenie powstało w czasie służby (ćwiczeń), to gmina i jednostka OSP powinny wspólnie potwierdzić zaistnienie wypadku służbowego.
⚠️ Co z opóźnieniem?
Przepisy nie wykluczają możliwości spisania protokołu powypadkowego po czasie, jeśli są dostępne wiarygodne dokumenty i świadkowie, a opóźnienie można racjonalnie wytłumaczyć (np. niedopełnienie obowiązku zgłoszenia przez OSP, brak wiedzy inspektora BHP).
✅ Rekomendacje końcowe dla Gminy i Inspektora BHP
- Niezwłocznie zainicjować postępowanie powypadkowe – nawet z opóźnieniem, powołując zespół.
- Sporządzić protokół powypadkowy z uzasadnieniem opóźnienia.
- Przekazać dokumentację do komisji lekarskiej.
- Pomóc poszkodowanej w uzupełnieniu wniosku o odszkodowanie.